ایمنی سیلندر اکسیژن یکی از مهم ترین مباحث و مواردی است که در بحث ایمنی جوشکاری مورد توجه قرار می گیرد و بعنوان یک دغدغه اصلی برای کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه ای همیشه وجود داشته است. چرا که پیامدهای ناشی از حوادث مربوط به این موضوع بسیار ناگوار و جبران ناپذیر است.

در این پست از سری پست های آموزشی مرکز اطلاعات ایمنی، بهداشت و محیط زیست به این موضوع خواهیم پرداخت.

• سیلندرهای اکسیژن از فولاد بسیار مرغوب ساخته می شوند و رنگ آنها سیاه یا آبی می باشد.
• خروجی این سیلندرها به صورت رزوه راست گرد می باشد.
• این سیلندرها با فشار 170 بار نگه داری می شوند.
• دقت کنیم که سیلندرهای اکسیژن با سیلندرهای هوا کاملا متفاوت هستند. اكسيژن را نبايد به هيچ وجه به جاي هواي فشرده در مشعل هاي ديگ ها يا براي استار زدن موتور ديزل استفاده نمود.
• یکی از موارد بسیار مهم در ایمنی سیلندر اکسیژن و ایمنی جوشکاری این است که به هيچ وجه نبايد قسمت هاي متحرك سيلندر از قبيل رگولاتور و یا محل اتصال شیلنگ ها را روغن کاری کرد.
• تمامی اتصالات موجود در این سیلندرها باید خشک و کاملا تمیز باشند.
• سیلندر اکسیژن را نباید مستقیما و بدون وجود رگولاتور یا شیلنگ مخصوص استفاده نمود.
• سيلندرهاي اكسيژن را نبايد در محلي كه اطراف ان روغني است و یا اینکه امکان چکه کردن یا نشتی روغن وجود دارد نگه داری کرد.
• دقت کنیم که باز و بسته کردن سیلندرها باید توسط آچار مخصوص آنها انجام شود و نباید از هر وسیله ی دیگری جهت انجام این کارها استفاده کرد.
• در بحث نگهداری سیلندر ها دقت کنید که سیلندرهای خالی و پر نباید کنار هم نگه داری شوند.
• از سیلندرها (حتی در صورت خالی بودن) نباید به عنوان تکیه گاه و پایه و وسیله ای شبیه غلطک به منظور انتقال استفاده کرد.
• روي سيلندرها نبايد چيزي حك كرد، براي جابجايي از طناب یا ريسمان استفاده شود. استفاده از زنجیر و بالابرنده های مغناطیسی در حمل این سیلندرها ممنوع می باشد.
• به منظور جلوگیری از افتادن سیلندرها باید در محل نگهداری، آنها را زنجیر محکم بست.
• مورد بسیار مهم دیگری که در ایمنی سیلندر اکسیژن باید مورد توجه قرار داد این است که در مواقعی که از سیلندرها استفاده نمی شود و کار کتوقف شده است شیر آنها باید کاملا بسته باشد.
• شیرها و سایر تجهیزات را در شرایط مناسبی نگه دارید.
• تست نشتی آنها را می توان به آسانی و با استفاده از اسپری اختصاصی و یا محلول مایعی که برای استفاده در سیستم های اکسیژنی تائید شده است انجام داد.
• برای تست نشتی از صاون و یا مایعاتی که دارای چربی هستند نباید استفاده نمود.
• تجهیزات مربوط به اکسیژن را باید تمیز نگهداری نمود. آلوده بودن به ذرات، گرد و غبار، شن، روغن ها، گریس و یا مواد زائد احتمال آتش سوزی را افزایش می دهند.
• سیلندرها یاکسیژن را نباید در مجاورت سیلندرهای استیلن و یا سایر مواد هیدروکربن مانند نفت، بنزین، ذغال و … انبار نمود. و در صورت اجبار باید دیوار و حائلی که دارای مقاومت کافی در برابر آتش باشد وجود داشته باشد.

علل اصلی آتش سوزی های ناشی از اکسیژن:

• افزایش شدید میزان اکسیژن (غنی شدن) در اثر نشت از تجهیزات
• استفاده از موادی که با اکسیژن ناسازگار هستند.
• استفاده از تجهیزاتی که برای اکسیژن طراحی نشده اند.
• عملکرد نادرست تجهیزات دارای اکسیژن

علل غنی شدن اکسیژن در یک محل:

• نشت از شیلنگ ها، لوله ها و شیرهائی که آسیب دیده اند.
• نشت از اتصالات
• باز شدن عمدی یا تصادفی شیرها
• عدم بسیتن صحیح شیرهای سیلندر اکسیژن پس از استفاده
• استفاده بیش از حد از اکسیژن در جوشکاری
• تهویه ناکافی در مکانی که در آن اکسیژن استفاده می شود.