اصول و الزامات نصب و برپایی لایف لاین (Life Line) بر اساس استانداردهای ایمنی کار در ارتفاع
اصول و الزامات نصب و برپایی لایف لاین (Life Line) بر اساس استانداردهای ایمنی کار در ارتفاع
۱. مقدمه
لایف لاین (Life Line) یکی از تجهیزات اساسی در ایمنی کار در ارتفاع است که برای جلوگیری از سقوط و کاهش شدت آسیب های ناشی از سقوط به کار می رود. این سیستم، به‌عنوان بخشی از سیستم حفاظت از سقوط، باید مطابق با استانداردهای ایمنی بین المللی طراحی، نصب و بازرسی شود تا عملکرد مطمئنی داشته باشد.
۲. انواع سیستم های لایف لاین
لایف لاین ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
✅ لایف لاین افقی (Horizontal Life Line – HLL)
- روی تیرهای فولادی، دکل ها، سقف های شیبدار و داربست ها نصب می شود.
- برای حرکت افقی کاربران در ارتفاع بدون نیاز به باز و بسته کردن کارابین استفاده می شود.
- باید در برابر نیروی سقوط مقاومت کافی داشته باشد.
✅ لایف لاین عمودی (Vertical Life Line – VLL)
- روی نردبان ها، دکل های مخابراتی و برج ها نصب می‌شود.
- همراه با ترمز خودکار (Rope Grab) یا قفل سقوط عمل می کند.
- امکان بالا و پایین رفتن ایمن را فراهم می کند.
۳. الزامات استانداردی نصب لایف لاین
🔹 استاندارد OSHA 1926.502 (سیستم های حفاظتی کار در ارتفاع)
🔹 استاندارد ANSI Z359.6 (طراحی و نصب سیستم های مهار سقوط)
🔹 استاندارد EN 795 (الزامات تجهیزات حفاظت فردی برای جلوگیری از سقوط)
۳.۱ طراحی و محاسبات بار لایف لاین
- بارگذاری ایستا: هر سیستم لایف لاین باید توان تحمل حداقل 5000 پوند (22.2 کیلو نیوتن) بار ایستا را داشته باشد.
- بارگذاری دینامیکی: شوک ناشی از سقوط نباید بیش از 6 کیلو نیوتن نیرو به بدن فرد وارد کند.
- حداکثر افت سقوط: نباید بیشتر از 1.8 متر باشد.
۳.۲ جنس و مقاومت اجزا
- کابل های فولادی گالوانیزه (Galvanized Steel Cable) با حداقل قطر 8 الی 12 میلی متر و مقاومت کششی بالا.
- تسمه های پلی آمید یا پلی استر (Webbing Straps) با خاصیت ضد UV و مقاوم در برابر سایش.
- اتصالات از جنس فولاد ضدزنگ (Stainless Steel Connectors) برای جلوگیری از خوردگی.
۳.۳ نصب نقاط مهار (Anchorage Points)
- باید روی سازه هایی با استحکام کافی نصب شوند.
- حداقل ظرفیت تحمل بار: 5000 پوند (22.2 kN) برای هر نقطه مهار.
- فاصله بین نقاط مهار نباید بیش از حد مجاز باشد تا افتادگی کابل کنترل شود.
۳.۴ محدودیت های استفاده
- زاویه انحراف کابل نباید بیشتر از 15 درجه باشد تا نیروی اعمالی روی نقاط مهار افزایش نیابد.
- در مسیر حرکت، موانعی که باعث پارگی کابل یا تسمه شوند، نباید وجود داشته باشد.
- در صورت وجود بیش از یک کاربر روی سیستم، طراحی باید برای بارگذاری هم زمان چند نفر انجام شود.
۴. مراحل نصب لایف لاین
✅ مرحله ۱: ارزیابی محل نصب
- بررسی نوع سازه و امکان نصب نقاط مهار.
- محاسبه میزان افتادن احتمالی و انتخاب مناسب ترین مسیر کابل.
✅ مرحله ۲: انتخاب تجهیزات مناسب
- استفاده از کابل های دارای استاندارد ANSI یا EN.
- انتخاب کارابین های دارای قفل خودکار و شوک گیر.
✅ مرحله ۳: نصب نقاط مهار
- نقاط مهار در ارتفاع مشخص و بر اساس بارگذاری ایمن نصب شوند.
- از رول بولت های شیمیایی در بتن و کلمپ های فولادی در سازه های فلزی استفاده شود.
✅ مرحله ۴: کشیدن کابل و تست تنش
- کابل فولادی باید با نیروی کافی کشیده شود تا افتادگی اضافی نداشته باشد.
- با استفاده از دینامومتر، کشش اولیه کابل اندازه گیری شود.
✅ مرحله ۵: تست عملکرد و تأیید ایمنی
- یک تست سقوط مصنوعی با وزنه 100 کیلوگرمی انجام شود.
- بررسی نقاط اتصال و میزان کشیدگی کابل پس از تست.
۵. بازرسی و نگهداری لایف لاین
🔹 بازرسی روزانه: قبل از هر شیفت کاری توسط کاربران انجام شود.
🔹 بازرسی ماهانه: بررسی دقیق کابل، تسمه ها و اتصالات توسط فرد متخصص.
🔹 بازرسی سالانه: آزمایش کشش کابل و تعویض اجزای مستهلک شده.
۶. نکات مهم ایمنی هنگام استفاده از لایف لاین
- کاربران باید از هارنس تمام بدن (Full Body Harness) مطابق با استاندارد ANSI Z359 استفاده کنند.
- در صورت وجود بیش از دو کاربر، سیستم باید دارای مکانیزم جذب انرژی باشد.
- هرگز لایف لاین را به سازه های غیرمطمئن مانند لوله کشی ها، نرده ها یا تکیه‌گاه های موقت متصل نکنید.
- حداکثر افتادگی مجاز کابل ۳۰ سانتی متر است تا فاصله سقوط به حداقل برسد.
نتیجه‌گیری
نصب و استفاده صحیح از لایف لاین یکی از الزامات اساسی ایمنی کار در ارتفاع است که باید مطابق با استانداردهای بین المللی انجام شود. بازرسی های دوره ای، نصب نقاط مهار مستحکم و آموزش کاربران از نکات کلیدی در افزایش ایمنی این سیستم است. رعایت دقیق این الزامات می تواند خطر سقوط و آسیب های ناشی از آن را به حداقل برساند.
منابع مورد استفاده
- OSHA 1926.502 – Fall Protection Systems Criteria and Practices
- لینک منبع: OSHA Official Website
- ANSI Z359.6-2016 – Specification and Design Requirements for Active Fall Protection Systems
- لینک منبع: American National Standards Institute (ANSI)
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.