اصول ایمنی کار با ربات‌های صنعتی بر اساس استاندارد ISO 10218-1
اصول ایمنی کار با ربات های صنعتی بر اساس استاندارد ISO 10218-1
مقدمه
ربات های صنعتی به دلیل عملکرد خودکار و تعامل با محیط کاری، می توانند خطراتی را برای کارگران ایجاد کنند. برای کاهش این خطرات، استاندارد ISO 10218-1 مجموعه ای از الزامات ایمنی را برای طراحی، استفاده و نگهداری ربات ها مشخص کرده است. رعایت این استاندارد در محیط های صنعتی، از بروز حوادث جدی جلوگیری کرده و بهره وری را افزایش می دهد.
✅ اصول و دستورالعمل های ایمنی برای کار با ربات های صنعتی
1️⃣ مقررات عمومی ایمنی در محیط کار رباتیک
🔹 فقط افراد آموزش دیده مجاز به کار با ربات های صنعتی هستند.
🔹 پیش از ورود به منطقه کاری ربات، تمامی حرکات آن باید متوقف شود و ایمن سازی تأیید گردد.
🔹 هیچ گاه در محدوده حرکتی ربات قرار نگیرید، مگر اینکه سیستم های ایمنی فعال شده باشند.
🔹 تجهیزات حفاظتی مانند حصارهای ایمنی، اسکنرهای لیزری و سنسورهای تشخیص حضور باید همیشه در وضعیت عملیاتی باشند.
🔹 هرگونه تغییر در تنظیمات یا برنامه ریزی ربات باید فقط توسط افراد مجاز انجام شود.
2️⃣ الزامات ایمنی هنگام نصب و راه‌اندازی ربات
✅ بررسی کامل محل نصب و محیط کاری ربات قبل از راه اندازی
✅ نصب سیستم های محدود کننده حرکت برای جلوگیری از برخورد ناخواسته ربات با محیط
✅ اطمینان از نصب محافظ های فیزیکی (حصارها، گاردها و سنسورها) در اطراف ربات
✅ آزمایش تمامی سیستم های توقف اضطراری (E-Stop) و اطمینان از عملکرد صحیح آن ها
✅ علامت گذاری واضح منطقه خطر و نصب تابلوهای هشدار دهنده
3️⃣ ایمنی در حین کار با ربات‌های صنعتی
⚠ رعایت فاصله ایمن از محدوده کاری ربات
⚠ عدم ورود به منطقه عملیاتی ربات بدون قطع کردن توان الکتریکی و قفل کردن سیستم
⚠ عدم دستکاری سنسورها، محافظ ها یا سیستم های ایمنی بدون مجوز
⚠ استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مانند کفش ایمنی، دستکش ضد برق و عینک ایمنی
⚠ عدم قرار دادن ابزار، قطعات یا هر شیء دیگری در مسیر حرکت ربات
4️⃣ سیستم های حفاظتی و توقف اضطراری
🛑 ربات باید به دکمه توقف اضطراری (E-Stop) مجهز باشد که در هر لحظه امکان خاموش کردن سریع سیستم را فراهم کند.
🛑 سیستم های ایمنی مانند سنسورهای تشخیص حرکت انسان باید در اطراف منطقه کاری نصب شوند.
🛑 قفل ایمنی درب های دسترسی به محوطه ربات باید فعال باشد تا از ورود غیرمجاز جلوگیری شود.
🛑 بررسی دوره ای عملکرد تمامی سیستم های حفاظتی و تعمیر یا تعویض قطعات معیوب
5️⃣ الزامات نگهداری و تعمیرات ایمن ربات های صنعتی
🔧 قبل از تعمیر یا سرویس ربات، حتماً سیستم باید از برق جدا شده و در حالت قفل شده قرار گیرد (LOTO – Lockout/Tagout).
🔧 تمامی ابزارهای مورد استفاده در تعمیرات باید تأیید شده و استاندارد باشند.
🔧 اجرای چک لیست ایمنی قبل و بعد از انجام تعمیرات برای بررسی عملکرد صحیح تجهیزات
🔧 فقط تکنسین های آموزش دیده و دارای صلاحیت مجاز به انجام تعمیرات و تنظیمات ربات هستند.
6️⃣ الزامات آموزش و آگاهی کارکنان
📌 تمامی اپراتورها و تکنسین ها باید دوره های آموزشی ایمنی ربات های صنعتی را گذرانده باشند.
📌 تمامی تغییرات و بروزرسانی های سیستم های کنترلی باید به کارکنان اطلاع رسانی شود.
📌 تمرین های اضطراری و مانورهای واکنش در شرایط خطر باید به‌صورت دوره ای برگزار شوند.
📌 دستورالعمل های ایمنی باید در نقاط مختلف محیط کاری به‌صورت تابلوهای هشدار دهنده نصب شوند.
نتیجه گیری
اجرای دستورالعمل های ایمنی ISO 10218-1 در محیط های صنعتی، از بروز حوادث ناشی از کار با ربات های خودکار جلوگیری کرده و بهره وری را افزایش می دهد. تمامی کارگران و اپراتورها باید آموزش کافی دریافت کنند و از رعایت الزامات ایمنی در تمامی مراحل نصب، بهره برداری و تعمیرات اطمینان حاصل کنند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.